Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ , Tập 72, Số 1, Trang 5–14
1. Trung tâm nghiên cứu
Khoa Tiêu hóa, Trường Đại học Y Hoàng gia, Bệnh viện Hammersmith, Luân Đôn;
Bệnh viện Đa khoa Leicester, Leicester, Vương quốc Anh;
SHS International Ltd, Liverpool, Vương quốc Anh.
2. Thời gian nghiên cứu
Tháng 7 năm 2000
3. Thiết kế nghiên cứu
Phân tích tổng hợp (Meta-analysis)
3.1. Tổng quan về sự kiểm soát tăng trưởng và tái tạo đường ruột
Ruột có khả năng đáp ứng với những thay đổi trong khẩu phần ăn. Nhịn ăn dẫn đến teo ruột rõ rệt và quá trình này có thể nhanh chóng đảo ngược bằng cách ăn lại. Các yếu tố tham gia vào quá trình thay đổi này được cho rằng bao gồm:
- Yếu tố nội tiết tố
- Yếu tố dinh dưỡng
- Yếu tố tăng trưởng peptid
Vai trò của peptit trong việc duy trì khối lượng và tính toàn vẹn của niêm mạc ruột: Khối lượng mô phụ thuộc vào trạng thái cân bằng được thiết lập giữa quá trình sản xuất, di chuyển và mất đi của tế bào (bao gồm cả quá trình apoptosis). Các yếu tố tăng trưởng peptit trong sữa và sữa non có thể ảnh hưởng đến tất cả các quá trình này.
3.2. Tổng quan về các yếu tố dinh dưỡng trong sữa và sữa non
Sữa non và sữa chứa nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự phát triển, biệt hóa và chức năng của tế bào.
- Các yếu tố dinh dưỡng nonpeptide
- Hormone
- Cytokine
- Yếu tố tăng trưởng
3.3. Yếu tố tăng trưởng peptide chính trong sữa non và sữa
- Phối tử thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì
- Yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF)
- Yếu tố tăng trưởng chuyển (TGF-α)
- Biến đổi yếu tố tăng trưởng beta (TGF-β)
- Các yếu tố tăng trưởng giống insulin (somatomedin) và các protein liên kết của chúng (IGF-I và IGF-II)
- Yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu (PDGF)
- Yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF)
- Lactoferrin
- Hormone tăng trưởng (GH), cùng với yếu tố giải phóng (GHRF)
3.4. Ứng dụng lâm sàng trên bệnh đường tiêu hóa
- Viêm thực quản và bệnh liên quan đến H.pylori
- Hội chứng ruột ngắn
- Tổn thương ruột do thuốc chống viêm không steroid gây ra
- Viêm niêm mạc do hóa trị liệu
- Bệnh viêm ruột
- Viêm ruột hoại tử
- Tiêu chảy nhiễm trùng
4. Kết quả nghiên cứu
4.1. Viêm thực quản và bệnh liên quan đến H.pylori
Sữa non, sữa và các peptit tái tổ hợp ít có giá trị lâm sàng trong điều trị trào ngược dạ dày – thực quản hoặc viêm loét dạ dày – tá tràng do H.pylori. Điều này là do các liệu pháp giảm tiết acid, đặc biệt là các chất ức chế bơm proton, có hiệu quả cao và rẻ (so với các peptit tái tổ hợp). Hơn nữa, các phác đồ tiêu chuẩn diệt H.pylori (thường bao gồm một chất ức chế bơm proton và 2 kháng sinh trong 7 ngày) có tỷ lệ diệt H.pylori thành công > 90%.
4.2. Hội chứng ruột ngắn
Các yếu tố tăng trưởng như EGF được chứng minh có khả năng kích thích sự phát triển của ruột ở những con chuột nhận được dinh dưỡng toàn phần qua đường tiêu hóa. Ngoài ra, việc uống EGF giúp khôi phục quá trình vận chuyển glucose và liên kết phlorizin trong ruột thỏ sau khi cắt bỏ hỗng tràng, và việc bổ sung sữa non trong chế độ cho ăn của lợn con đã làm tăng đáng kể khả năng sinh sản của ruột.
Việc bổ sung sữa non có thể có giá trị đặc biệt đối với trẻ nhỏ đã trải qua phẫu thuật cắt bỏ ruột vì khả năng thích nghi của đường ruột ở trẻ nhỏ phù hợp hơn người lớn.
4.3. Tổn thương ruột do thuốc chống viêm không steroid gây ra
Một loạt các nghiên cứu in vivo và in vitro cho thấy: EGF, TGF-α và TGF-β đều có khả năng làm giảm tổn thương ruột non do NSAID gây ra. Sữa non đã loại bỏ chất béo, giàu các yếu tố tăng trưởng ngăn ngừa tổn thương dạ dày và ruột do NSAID gây ra ở chuột và chuột nhắt, đồng thời làm giảm tính thấm của ruột non.
4.7. Tiêu chảy nhiễm trùng
Sữa hoặc các chế phẩm từ sữa non đã được chứng minh là có lợi trong việc phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng đường ruột do Escherichia coli và Rotavirus. Việc sử dụng toàn bộ sữa non thay vì các kháng thể cụ thể được tinh chế từ sữa hoặc các nguồn khác có giá trị bổ sung có khả năng kích thích quá trình sửa chữa (do sự hiện diện của các yếu tố tăng trưởng) cũng như tạo điều kiện loại bỏ nhiễm trùng bằng các cơ chế liên quan các yếu tố kháng khuẩn không đặc hiệu trong sữa non và sữa.
Nguồn: https://academic.oup.com/ajcn/article/72/1/5/4729337#111562347
